Berlinaaltje 9. Relativiteitstheorie

     BERLINAALTJES

9. Relativiteitstheorie

 

Het onderdompelen in een nieuwe omgeving en het lezen van de landelijke pers bieden nieuwe inzichten, maar deze zijn van een gans andere orde dan verwacht, en er kunnen verrassende vaststellingen uit gehaald worden.

Duitsland, het ‘Wirtschaftswunder’, blijkt het niet bijster goed te doen en is op heden niet meer de beste leerling van de klas.

Een vluchtige greep uit de pers van de vorige maanden:

De Tagesspiegel van 29 augustus 2023 bericht over de zwakke conjunctuur, problemen met de energievoorziening, en een onvoldoende digitalisering.

De Frankfurter Allgemeine vraagt zich op 1 oktober 2023 af of kiezers van het extreemrechtse ‘Alternative für Deutschland’ kunnen teruggehaald worden naar het centrum, nadat in de deelstaat Thuringen een wet is gestemd met de steun van het extremistische AfD, en zodoende het cordon sanitaire werd doorbroken.

In de Süddeutsche Zeitung van 29 augustus 2023 maakt Hendrik Wüst, minister-president van de deelstaat Nordrhein-Westfalen, zich druk over de federale regering - waar zijn partij geen deel van uitmaakt.  Hij verwijt de regering ‘onbekwaamheid’’ en gebrek aan slagkracht door ‘intern gekrakeel’.

En tenslotte presteert Christian Lindner, de liberale federale minister van financiën (FDP), het om een akkoord tot verhoging van de BTW in de horeca af te doen als een eis van de andere coalitiepartners, waar zijn partij geenszins achterstaat en er dus niet verantwoordelijk voor is. Dit niettegenstaande hij kort voordien het akkoord in de schoot van de regering had goedgekeurd.

Waar hebben we dit alles nog gehoord? Economische onheilsberichten, vrees voor een ruk naar (extreem)rechts, gekibbel in de meerderheid, en gebrek aan solidariteit binnen de bewindsploeg.

Het lijkt wel een spiegelbeeld van onze nationale berichtgeving.

Nu is het wél correct dat Duitsland het niet goed doet.

De Duitse export krijgt klappen van de Chinese concurrenten - vooral in de autosector waar Duitsland decennia toonaangevend was. De sector heeft onvoldoende geïnnoveerd en gedigitaliseerd.

Dit laatste blijkt een meer veralgemeend probleem. De dekking van internet is in bepaalde streken problematisch, en qua digitalisering - ook inzake courante betalingen - hinkt het land achterop.

Wie naar Berlijn komt, doet er goed aan cash bij de hand te hebben. In heel wat winkels en horecazaken is betaling met een bankkaart onmogelijk.  Een keten als Manufactum presteert het om aan de ingang van zijn warenhuizen handgeschreven te afficheren: ‘Enkel betaling in baar geld’.

Bovendien weegt op de Duitse economie de afhankelijkheid van het Russische gas door fout gebleken politieke keuzes in het verleden.

Duitsland-correspondente van De Standaard, Corry Hancké, kwam eerder al tot de vaststelling dat door deze afhankelijkheid de inflatie in Duitsland veel hoger is dan in de meeste Europese landen, waardoor de Duitse consumenten de vinger op de knip houden en de geldbeugel gesloten.

In De Standaard van 12 september 2023 valt een vergelijking tussen Duitsland en Frankrijk zwaar negatief uit voor onze oosterburen, en komt redacteur Stijn Decock tot de vaststelling dat de rollen thans lijken omgekeerd.

Frankrijk blijkt beter openbaar vervoer te hebben, kent lagere elektriciteitstarieven, heeft snellere telecomnetwerken, en beschikt over beter uitgeruste havens dan Duitsland.

Tenslotte legde op 15 november jl. het Duitse Grondwettelijk Hof een tijdbom onder de zetel van de regerende meerderheid, de zogenaamde ‘Ampelkoalition’. Kranten en tv-journaals staan er al dagenlang vol van.

Wat is er gebeurd?

Om de coronapandemie te bestrijden, werd een bijzonder fonds opgericht. Eind 2021 stak in dat fonds nog een bedrag van 60 miljard euro dat niet besteed was.

De regering besloot hierop deze onverhoopte pot via een aanvullende begroting aan te wenden in een ‘Klimaat- en Transitiefonds’.

Het Grondwettelijk Hof heeft deze beslissing thans teruggefloten en geoordeeld dat deze aanwending van coronagelden ongrondwettelijk is.

Hierdoor ontbreken de komende jaren minstens 60 miljard voor de geplande maatregelen inzake klimaat en hervorming van de economie (waaronder de broodnodige verdere digitalisering).

‘Minstens 60 miljard’, omdat volgens deskundigen de uitspraak van het Grondwettelijk Hof ook op andere beleidsdomeinen betrekking kan hebben.

Zelfs voor een grootmacht als Duitsland is dit een catastrofe, en thans wordt er openlijk aan getwijfeld of de huidige coalitie de rit zal kunnen uitrijden.

 

Tot zover het slecht-weer-bericht.  Elke goede weerman eindigt evenwel met een optimistische noot. En daarom…

Duitsland doet het wél goed inzake migratie.  De legendarisch geworden uitspraak in 2015 van oud-kanselier Angela Merkel, ‘Wir schaffen das’, is bewaarheid geworden.

In de Süddeutsche Zeitung wordt op 11 november vastgesteld dat de opvang en spreiding sinds 2015 vrij goed verlopen zijn.

Op dit punt lijkt Duitsland dus goed op weg. In tegenstelling tot België, waar wij op de zaterdagmarkt in Schöneberg werden aangesproken op de Belgische toestanden en de beslissing om alleenstaande mannen geen opvang meer te bieden. Dit heeft hier voor ophef gezorgd.

Maar ook in de Duitse pers wordt erop gewezen dat noodopvang niet volstaat en er geïnvesteerd moet worden in een verdere integratie en een langetermijnplanning.  En daar schrikt het beleid voor terug uit angst de indruk te geven de deur open te zetten, en hiervoor later door de kiezer afgestraft te worden.

In een interview, eerder gepubliceerd in dezelfde krant op 5 oktober 2023, had oud-bondspresident Joachim Gauck nochtans gewezen op de absolute noodzaak van een ‘gecontroleerde immigratie’. Zoniet geeft hij deze natie ‘weinig overlevingskansen’.

In voormeld interview beklaagt Joachim Gauck er zich tenslotte ook over dat veel kiezers het glas liever halfleeg zien dan halfvol.

Waar hebben we ook dat eerder gehoord?

Vlamingen hebben de neiging te kankeren op alles wat hen niet zint, en in de eerste plaats op het beleid en ‘de politici’.

Velen zien het glas méér dan halfleeg en zijn vatbaar voor extremistische tendensen.

Nochtans zijn de problemen meer dan relatief. Het volstaat het World Happiness Report na te lezen, waarin 156 landen op basis van het geluk van hun burgers en hun subjectief welzijn worden gerangschikt (de zgn. ‘geluksbarometer’).

 

België staat op de 18° plaats, net na Duitsland, maar vóór landen als de USA, Frankrijk, Spanje en Italië.

 

Laat dit een oproep zijn om het glas eerder halfvol te zien dan halfleeg.

 

 

 

Tot slot nog dit:

 

Het World Happiness Report onderzoekt ook het stemgedrag.

 

Vrij voorspelbaar blijkt hieruit dat, hoe lager een land staat op de barometer, hoe méér zijn kiezers vatbaar zijn voor populisme.

 

De problemen waar het beleid voor staat zijn relatief, en niet anders in Duitsland of in de ons omringende landen.

 

In deze optiek heeft niemand een motief om zijn heil te zoeken in de lokroep van allerhande populisten van dubieus allooi - marktkramers in valse beloftes en spiegelbeelden, die nimmer ook maar één oplossing hebben geboden.

 

Albert Einstein, bij leven tot 1933 professor aan de ‘Humbold  Universität zu Berlin’, kan dus tevreden zijn.

 

Hij zal zich niet omdraaien in zijn graf in het verre Trenton bij het lezen van deze column.

Integendeel, hij zal glimlachen: zijn relativiteitstheorie is eens temeer bewezen.

 

En voor wie ondanks alles nog zin heeft in een potje onvervalst kankeren, kan de onvergetelijke song van Ralph McTell aangehaald, ‘Streets of London’, die steevast in elke top-tien thuishoort:

 

“Have you seen the old girl
Who walks the streets of London?
Dirt in her hair
And her clothes in rags
She's no time for talking
She just keeps right on walking
Carrying her home
In two carrier bags

So, how can you tell me you're lonely?
And say for you that the sun don't shine?
Let me take you by the hand
And lead you through the streets of London
I'll show you something to make you change your mind”

 

 

Berlijn, 24 november 2023